De coöperatie is de laatste tijd nogal op de proef gesteld door karakterverschillen binnen het bestuur. Guusta Huizer, voorzitter van onze raad van toezicht sprak tijdens de afgelopen ALV over een gepassioneerde periode en benadrukte dat alle bestuursleden bijzonder vriendelijke en gedreven personen zijn die volledig achter de plannen van de CLW staan. Dat neemt niet weg dat we kortgeleden afscheid moesten nemen van ons communicatiebestuurslid en van Patricia Huisman, van de raad van toezicht.
Inmiddels zijn we in rustiger vaarwater, hebben we de draad weer opgepakt en gaan we met volle energie verder. Daar kunt u van op aan! Zo informeren we u graag over alles wat het lidmaatschap van onze mooie organisatie zo belangrijk maakt. Gelukkig zijn we de afgelopen tijd flink gegroeid, tot bijna 30.000 leden. Maar verdere groei is nodig om maatschappelijk relevant te zijn. Bekendheid is daarvoor een randvoorwaarde. Nog in de loop van dit jaar gaan we op dit punt stappen zetten. We houden u op de hoogte via nieuwsbrieven en de periodiek verschijnende nieuwsflits.
Gelukkig is onze mooie organisatie de afgelopen tijd flink gegroeid, tot bijna 30.000 leden. Maar verdere groei is nodig om maatschappelijk relevant te zijn. Bekendheid is daarvoor een randvoorwaarde. Nog in de loop van dit jaar gaan we op dit punt stappen zetten. We houden u op de hoogte via nieuwsbrieven en de periodiek verschijnende nieuwsflits.
Nelleke Noordervliet (1945) wordt beschouwd als een van de veelzijdigste schrijvers in de hedendaagse Nederlandse literatuur. In 2018 werd haar oeuvre bekroond met de Constantijn Huygens-prijs. In 2022 ontving ze De Gouden Ganzenveer. Daarnaast verkondigt ze in talrijke columns en mediaoptredens haar mening over uiteenlopende actuele onderwerpen op een strijdbare, non-conformistische en tegelijkertijd bedachtzame wijze. Naar aanleiding van de zorg die de overheid wil geven aan ouderen, of ze dat nu willen of niet, schreef ze: “Ik ben niet oud. Ik ben duurzaam”.
Dat er een grote maatschappelijke behoefte is om het leven in eigen regie te kunnen beëindigen, is inmiddels door meer dan genoeg onderzoeken aangetoond. Niet alleen vanuit belangenorganisaties als de NVVE en de CLW, maar ook vanuit de media en zelfs de overheid. Uit deze onderzoeken blijkt dat ruim 60% van de Nederlanders voorstander is van het zelfbeschikkingsrecht over het eigen levenseinde, zonder inmenging van een arts.¹ Diezelfde meerderheid wil kunnen beschikken over een legaal en humaan stervensmiddel.² Ook de maatschappelijke dialoog over de laatste levensfase, geïnitieerd door het kabinet-Rutte III, ondersteunde deze uitkomsten. Hier is zelfs het idee geopperd van een proeftuin voor het zelfgekozen levenseinde.³ De CLW pakt nu dit idee op om in de praktijk uit te werken hoe hulp bij zelfdoding legaal en humaan geregeld kan worden. Dit natuurlijk onder voorwaarden en omstandigheden die acceptabel zijn voor de persoon in kwestie en de samenleving. Wat houdt een proeftuin Sterven in eigen regie in? Hoe ziet dat er in de praktijk uit?
Else van 31 jaar: ‘Toch geen euthanasie? Dan moet ik het wel zelf doen.’
Door: Ank van Rijnsoever Foto: Else, veertien dagen voor haar dood.
Als het gaat om hulp bij zelfdoding, euthanasie bij psychisch lijden of de kwalificatie van voltooid leven en leeftijdsgrenzen, is de wet op de euthanasie nog lang niet volledig of voltooid. In deze rubriek willen wij af en toe de vinger leggen op lacunes en mankementen, om duidelijk te maken tot welk immens leed de op die punten haperende wet kan leiden. Dit keer het verhaal van Else, verteld door haar ouders Astrid en Tonnie de Gunst.
Echt verdriet slijt niet. Ermee leren leven kan, als de liefde overheerst. Het is de levenshouding geworden van Astrid en Tonnie de Gunst, die nog eenmaal hun verhaal willen doen. Over hun dappere dochter Else, die zij in liefde lieten gaan toen die ten einde raad na een alsnog geweigerde euthanasie het heft in eigen hand nam door niet meer te eten en te drinken. Else stierf toen ze 31 jaar was.
Het is zeven jaar geleden, dat Astrid en Tonnie hun dochter Else lieten gaan. Ze moeten zichzelf desondanks overwinnen om de gebeurtenissen weer op te rakelen. Toch doen ze dat, als belangrijke en indringende bijdrage aan de slepende debatten over situaties als waarin zij met hun dochter terechtkwamen. En om aan te tonen hoeveel er nog schort aan zorg, begrip en hulp voor psychisch uitzichtloos lijdende mensen die het leven niet meer aankunnen, maar wie toch hulp geweigerd wordt bij de wens het leven achter zich te laten. En steeds vaker blijkt dat het daarbij ook kan gaan om jonge mensen.
Op maandag 3 juli dient het proces van Alex Schot in het Paleis van Justitie in ’s-Hertogenbosch. De 29-jarige Eindhovenaar wordt verdacht van hulp bij zelfdoding vanwege de verkoop van een zelfdodingspoeder. Tienduizend Nederlanders onder wie 2200 CLW-leden kwamen zo in het bezit van middel X. We laten Alex nu toch niet zitten? Doe mee met de protestmars van de Steungroep Dappere Burgers en laat zien waar we voor staan!
Op 3 juli verzamelen we om 8.15 uur bij het Centraal Station in Den Bosch en lopen onder politiebegeleiding in een half uur naar het Paleis van Justitie.
Voor en tijdens de algemene ledenvergadering op 20 mei jl. is een aantal vragen gesteld. Hieronder leest u een samenvatting van de antwoorden.
Hoe kom ik aan middel X (natriumazide)? Verschillende leden vroegen om dit middel dat de Coöperatie niet kan en wil verstrekken. Want op verzoek van de Kamer maakte de vorige minister van Volksgezondheid, De Jonge, afspraken met de chemische industrie om dit middel niet te verkopen aan particulieren. Bovendien wordt de inkoop en doorlevering van dit middel opgevat als hulp bij zelfdoding. En dat is strafbaar. Op internet wordt geadverteerd met deze middelen, maar u hebt geen enkele garantie dat het middel het juiste is. De Coöperatie streeft naar de legalisatie van hulp bij zelfdoding van dierbaren, maar binnen de wettelijke kaders. Tevens streeft de Coöperatie naar het beschikbaar zijn van een legaal en humaan laatstewilmiddel.
Een andere vraag betreft de zorg voor iemand die gekozen heeft voor stoppen met eten en drinken (palliatieve sedatie). Deze zorg is geen hulp bij zelfdoding en is wél wettelijk toegestaan. Het betreft dan aanwezigheid van (een) naaste(n), pijnverlichting, slaapmedicatie en mondverzorging om deze manier van sterven te verlichten. Dit wordt beschouwd als een natuurlijke dood.
Met het proces tegen de Staat probeerde de CLW te bewerkstelligen dat hulp bij zelfdoding uit het Wetboek van Strafrecht zou worden geschrapt. In december vorig jaar heeft de rechtbank deze eis afgewezen. Op de algemene ledenvergadering van 31 mei vertelt advocaat Tim Vis dat hij het vonnis zéér teleurstellend vond. Toch ziet hij in datzelfde vonnis een aantal overwegingen en primeurs die mogelijkheden bieden voor een hoger beroep.
Zo bevestigt de Haagse rechtbank, in tegenstelling tot de politiek, onomwonden het recht op zelfbeschikking over het eigen levenseinde en motiveert dat vanuit het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVMR). En dat was in Nederland nog niet gebeurd! Zij stelt ook vast dat de Nederlandse euthanasiewet goed werkt, maar dat er toch mensen buiten de boot vallen, namelijk zij die niet medisch lijden en toch hulp willen kregen voor hun levenseinde.
De rechter erkent dus het probleem, maar biedt geen oplossing aldus Tim. Het EVMR vestigt een recht, maar verplicht de aangesloten landen niet tot het garanderen van dat recht. Je zou van de Nederlandse rechter meer durf mogen verwachten.
In 2002 heeft België een wet goedgekeurd die euthanasie in bepaalde situaties uit de strafrechtelijke sfeer haalt. Op verzoek van de patiënt mag een arts euthanasie toepassen als voldaan is aan alle voorwaarden die in de wet zijn vastgelegd. Er zijn nogal wat voorwaarden, dus ook in België is het niet gemakkelijk om euthanasie te krijgen. Er zijn enkele rechtszaken geweest, vergelijkbaar met die in Nederland.
België loopt, met Nederland, internationaal voorop als het gaat om euthanasiewetgeving. Maar de weerstand neemt toe. De NRC publiceerde op 7 juni 2023 een overzichtsartikel dat vooral de situatie van psychiaters in beeld brengt. Zij hebben vaak te maken met mensen die vanwege psychische klachten uit het leven willen stappen. Die mogelijkheid biedt de Belgische wet wel, maar er ontstaan steeds meer hobbels op de weg.
Om ons bestuur te versterken is de Coöperatie Laatste Wil op zoek naar een bevlogen penningmeester.
In deze functie bent u verantwoordelijk voor het opstellen en bewaken van de begroting en het beheer van de financiën van de organisatie.
U werkt nauw samen met het externe bureau voor de financiële administratie om ervoor te zorgen dat de financiële gegevens van de CLW correct worden verwerkt en de begroting en exploitatie binnen de gestelde kaders blijven. U hebt een sterke affiniteit met de doelstellingen van de coöperatie en kunt financiële vraagstukken helder communiceren naar zowel de leden als de andere bestuursleden.
Om deze rol succesvol te vervullen heeft u een financiële achtergrond, bij voorkeur een AA (Accountant-Administratieconsulent) of RA (registeraccountant).
Bent u geïnteresseerd in deze uitdagende rol en wilt u bijdragen aan de missie van de Coöperatie Laatste Wil? Dan zien wij uw sollicitatie graag tegemoet!
WEBSHOP
De CLW heeft een webshop ingericht. Er zijn inmiddels meerdere boekjes die u kunt bestellen. Van het boek “Om de dooie dood niet!” kunt u één of vijf exemplaren of een veelvoud daarvan bestellen. Mogelijk kunt u er anderen een plezier mee doen. Leden kunnen via de webshop de geprinte versie van het informatiepakket bestellen. Tenslotte kunt u ook folders van de CLW bestellen. Deze zijn uiteraard kosteloos. Laat ons weten hoeveel u er wilt. Het is fijn als u deze folders aan mensen in uw omgeving wilt uitdelen.
De website THE END is een verzamelplaats van binnen- en buitenlandse speelfilms, korte films en documentaires over het zelf gewilde levenseinde en meer. Klik hier om het aanbod te bekijken.
De Coöperatie Laatste Wil heeft een eigen videokanaal op YouTube, onder de naam: Coöperatie Laatste Wil. Programmamaker Eveline van Dijck heeft de filmpjes belangeloos voor de CLW gemaakt. Er komen steeds weer nieuwe video’s bij.
