Over de maatschappelijke onhoudbaarheid van wetsartikelen die 136 jaar oud zijn.
Het is 1886
In het Wetboek van Strafrecht, hoofdstuk XIX: “Misdrijven tegen het leven gericht” zijn de artikelen 293 en 294 opgenomen waarin de strafmaat voor doden op verzoek en hulp bij zelfdoding zijn vastgelegd. Dit naar aanleiding van gebeurtenissen in 1852 (zaak Slotboom) betreffende een vrouw met psychische problemen, een zekere mevrouw Keller, die zich heeft laten doden tegen betaling door de boterkopersknecht, Jan Slotboom, aan de Kalfjeslaan en in 1859 (zaak Dettemeijer) waarin een militair en zijn vriendin samen een eind aan het leven wil maken vanwege het verbod om te huwen.
ONDERZOEK ǀ RVS-ADVIES STEUNT TE ZWAAR OP PERSPECTIEFONDERZOEK
In veel kranten viel te lezen hoe de Raad van State (RvS) het initiatiefwetsvoorstel Voltooid Leven van oud-D66-Kamerlid Pia Dijkstra afkraakte. Het wetsvoorstel zou te weinig waarborgen bieden omdat een doodswens van ouderen vaak ambivalent en veranderlijk is. In het advies van de RvS wordt een beeld geschetst van kwetsbare en zwakke ouderen die niet in staat zijn om zelf over hun levenseinde te beslissen.
Lidy Schoon en Bert van Herk
In juli 2020 verzocht de Tweede Kamer de RvS om advies uit te brengen over het wetsvoorstel Voltooid Leven. Dit advies was gereed in december 2020. Normaliter wordt dat dan bij de stukken gevoegd als het wetsvoorstel wordt ingediend. Echter door een verzoek op grond van de Wet open overheid (Woo)1 is het advies op 20 mei 2022 openbaar gemaakt. Het Woo-verzoek is geanonimiseerd zodat onduidelijk is uit welke hoek dit verzoek afkomstig is. Vooruitlopend op de behandeling van dit wetsvoorstel in de Tweede Kamer heeft het voortijdig uitbrengen van dit negatieve advies de beïnvloeding van de publieke opinie in gang gezet.
Ernst Kuipers, minister van VWS namens D66, wil voorkomen dat ouderen die niet ernstig ziek zijn, toch een stervenswens hebben. “Daar blijf ik me voor inzetten”, zei Kuipers in zijn eerste Kamerdebat over medisch-ethische kwesties, waaronder euthanasie. Dat doet hij terwijl in de maatschappij en in de politiek volop discussie wordt gevoerd over verdergaande hulp bij zelfdoding.
Hij reageerde daarmee op een vraag vanuit de Kamer hoe de minister aankijkt tegen het initiatiefvoorstel van D66 voor een vrijwillig levenseinde. Dat voorstel richt zich op ouderen van 75 jaar of ouder die niet ongeneeslijk ziek zijn, maar om andere redenen een doodswens hebben. De Raad van State (RvS) heeft felle kritiek op het wetsvoorstel en adviseerde vorige maand deze niet in de huidige vorm bij de Kamer in te dienen.
Op 18 mei was er in de Duitse Bondsdag een oriënterend debat over hulp bij zelfdoding. In tegenstelling tot in Nederland is dat is Duitsland toegestaan. In 2015 kwam er echter een verbod op professionele stervenshulp uit angst dat dit een verdienmodel zou worden. Sommige politici vonden het ongemakkelijk dat patiënten organisaties tussen de 6.000 en 10.000 euro betaalden voor hun geassisteerde zelfdoding. Maar het verbod hierop maakte een zelfgekozen dood voor ernstig zieken praktisch onmogelijk. Daarom bepaalde het Constitutioneel Hof in 2020 dat commerciële stervenshulp weer is toegestaan en dat dit bij wet geregeld zou moeten worden. In de Bondsdag ligt nu een aantal wetsvoorstellen op tafel.
Sinds begin dit jaar is in Oostenrijk euthanasie wettelijk toegestaan. Er zijn strenge regels: iemand met een stervenswens moet ongeneeslijk zien zijn en twee artsen, van wie een deskundige in palliatieve zorg, moeten bevestigen dat de betrokkene uit vrije wil voor de dood kiest. Oostenrijk wordt daarmee het zesde EU-land dat euthanasie wettelijk mogelijk maakt. Nederland, België, Luxemburg, Spanje en Portugal hebben euthanasie al langer wettelijk geregeld.
Documentairemaker Elena Lindemans verzocht de CLW om deze oproep te plaatsen:
Voor de documentaireserie Een goede dood van Elena Lindemans zoekt BNNVARA mensen die nu te maken hebben met een (gepland) levenseinde.
Je kan in Nederland op drie verschillende manieren proberen je leven te beëindigen: door euthanasie (precies 20 jaar geleden bij wet geregeld), hulp bij zelfdoding (officieel alleen door arts) of door zelf een einde aan het leven te maken.
Wie uitgedaagd wil worden om over de toekomst van sterven na te denken, doet er goed aan het laatste boek van Marli Huijer De toekomst van sterven te lezen. Als filosofe en voormalig denker des vaderland verstaat zij de kunst van het vragen stellen. De centrale vraag in haar boek luidt: ‘Kunnen we in het gemedicaliseerde landschap zelf de regie houden over de laatste levensfase?
Het boek loodst je zorgvuldig door verschillende vragen als. Wat is een ideale levensloop? Is dat honderd jaar worden, zonder één kwaaltje en dan sterven? Als de dood zich aandient, moeten we dan vrienden worden of elkaar bestrijden? Mogen we nog sterven of is er levensstraf? Wat is een mooie lengte van ons leven en is dat voor iedereen dezelfde? Kan moeder aarde al die steeds langer levende mensen wel herbergen?
De CLW heeft een webshop ingericht. Er zijn inmiddels meerdere boekjes die u kunt bestellen. Van het nieuwe boek “Om de dooie dood niet!” kunt u één of vijf exemplaren of een veelvoud daarvan bestellen. Mogelijk kunt u er anderen een plezier mee doen. Leden kunnen via de webshop de geprinte versie van het informatiepakket bestellen. Tenslotte kunt u ook folders van de CLW bestellen. Deze zijn uiteraard kosteloos. Laat ons weten hoeveel u er wilt. Het is fijn als u deze folders aan mensen in uw omgeving wilt uitdelen.
De website THE END is een verzamelplaats van binnen- en buitenlandse speelfilms, korte films en documentaires over het zelf gewilde levenseinde en meer. Klik hier om het aanbod te bekijken.
De Coöperatie Laatste Wil heeft een eigen videokanaal op YouTube, onder de naam: Coöperatie Laatste Wil. Programmamaker Eveline van Dijck heeft de filmpjes belangeloos voor de CLW gemaakt. Er komen steeds weer nieuwe video’s bij.
